آرامگاه حافظ
محتوای این مطلب
مقدمه
ایران یکی از کشورهایی است که انسان‌ها بزرگ و فرهیخته‌ای در آن چشم به جهان گشوده‌اند، کسانی که امروز نه تنها در ایران، بلکه برای دنیا نیز قابل احترام هستند و از توجه ویژه‌ای برخورداراند.
همچنین ایران دارای شعرای بسیار بزرگی است که اشعار آنها برای همیشه جاودان خواهد بود. یکی از شناخته شده‌ترین و معروف‌ترین شعرای ایران، خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی، معروف به لسان‌الغیب است. خواجه حافظ شیرازی را می‌توان به عنوان یکی از سخنوران معروف در جهان معرفی کرد. این شاعر بزرگ ایرانی در قرن هشتم و در شهر زیبای شیراز متولد شد.
خواجه شمس الدین محمد بن بهاءالدین حافظ شیرازی، متخلص به حافظ و ملقب به لسان الغیب و ترجمان الاسرار، شاعر و غزل سرای بزرگ ایران در شیراز متولد شد اما از تاریخ تولد وی اطلاع دقیقی در دست نیست و بین سال‌های ۷۲۰ و ۷۲۹ هجری قمری تخمین زده می‌شود و در ۷۹۲ هجری قمری از دنیا رفت.
پیش از ورود به آرامگاه نیاز است تا بلیط تهیه کنید.
با آرامگاه حافظ آشنا شوید
آرامگاه حافظ شیرازی در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن قرار دارد.
آرامگاه حافظیه در بخش جنوبی ورودی شهر شیراز، یعنی دروازه قرآن واقع شده است. در گذشته این مکان یک قبرستان بوده که پیکر خواجه حافظ شیرازی در آن دفن شده بود، اما با گذشت زمان این قبرستان شکل جدیدی به خود گرفت و به نوعی تبدیل به آرامگاهی برای یک شاعر بزرگ و نامی ایرانی شد.
سنگ قبرهای قدیمی بسیار زیادی در محوطه آرامگاه حافظیه وجود دارند که همگی از قدمت بالایی برخوردار هستند.
در طول تاریخ، محوطه و مقبره حافظ شیرازی تغییرات بسیار زیادی کرده است، اما از حدود سال 1386 تغییرات بیشتری در این مکان صورت گرفت. در حال حاضر آرامگاه حافظیه شیراز یک مکان تاریخی و تفریحی محسوب می‌شود و به دلیل داشتن فضایی سرسبز، بسیاری از افراد به خصوص گردشگرانی خارجی تمایل دارند تا از آرامگاه حافظ دیدن کنند.
مساحت آرامگاه حافظیه در حدود 2 هکتار است و به دو صحن شمالی و جنوبی تقسیم می‌شود. صحن شمالی و جنوبی با یک تالار بزرگ 56 متری از هم جدا شده‌اند. این تالار دارای 20 ستون است که به عنوان یکی از جذابیت‌های این مکان تاریخی، از نگاه بازدیدکنندگان شناخته می‌شود.
مقبره خواجه حافظ شیرازی در صحن شمالی واقع شده است. البته آرامگاه حافظ دارای دو بخش شرقی و غربی نیز هست که در بخش شرقی آرامگاه خاندان معدل و در بخش غربی، آرامگاه خاندان قوام واقع شده است.
این مجموعه ۴ درب ورودی و خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته است.
تاریخچه آرامگاه حافظ
در حدود سال‌های 791 یا 792 هجری قمری بود که خواجه حافظ شیرازی در گذشت و پیکر وی را در مکانی خوش آب و هوا که گفته می‌شود تفرجگاه وی بوده است، به خاک سپردند. در زمان حکومت میرزا ابوالقاسم گوركانی، زمانی که حدودا 65 سال از وفات خواجه حافظ می‌گذشت، تصمیم گرفت تا مقبره‌ای بر روی مزار وی بنا کند.
همچنین در مقابل این مقبره یک حوض ساخته شد که آب درون آن از آب رکن‌آباد تامین می‌شد.
در طول تاریخ، مقبره و آرامگاه حافظ با تغییرات زیادی مواجه شد، که هر یک از این تغییرات به دست یکی از پادشاهان وقت انجام گرفت اما عمده تغییرات و ساخت مقبره‌ای با شکوه با ستون‌های سنگی در زمان حکومت پادشاهان زندیه انجام شد.
کریمخان زند علاوه بر ساخت یک محوطه بسیار زیبا به عنوان آرامگاه حافظ، دستور داد تا یک سنگ مرمر بسیار بزرگ و با عظمت را برای مزار حافظ آماده کنند و روی آن اشعاری از حافظ تراشیده شود. گفته می‌شود که ابعاد این سنگ چیزی در حدود 40x80x266 است که هنوز هم بر روی مزار خواجه حافظ شیرازی قرار دارد.
البته پس از کریمخان زند، پادشاهان دیگری که بر ایران حکومت کردند، در آرامگاه حافظیه نیز تغییراتی ایجاد کردند که در تاریخچه این بنای تاریخی به ثبت رسیده است.
معمار آرامگاه و مقبره حافظ
آندره گدار، یک شرق شناس معروف و فارغ‌التحصیل از دانشکده هنرهای زیبای پاریس بود. او به عنوان یک فرد توانمند در زمینه معماری در دنیا معروف بود. وی در سال 1307 هجری قمری به ایران دعوت شد و ساخت و مرمت بسیاری از اماکن تاریخی ایران به او سپرده شد.
آندره گدار حدود 32 سال در ایران زندگی کرد و در این دوران سعی کرد تا با تهیه فهرستی از تغییرات و ساخت بناهای تاریخی ایران، تحولات بسیار زیادی را در حوزه باستان شناسی و میراث فرهنگی ایران ایجاد کند. همچنین وی به همراه همسر خود در یک نشریه که با زبان فرانسه به چاپ می‌رسید، آثار تاریخی و فرهنگی ایران را معرفی کرده‌اند.
به جرأت می‌توان گفت که ساخت و مرمت آرامگاه و مقبره حافظ، یکی از ماندگارترین فعالیت‌های آندره گدار در ایران بود که باعث شد نامش برای همیشه در تاریخ ایران ثبت شود.
تالار حافظیه
تالار حافظیه در دوره زندیان ساخته شده است که ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی که هر کدام به ارتفاع ۵ متر می‌باشند، تشکیل شده است.
این تالار در گذشته شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاق ها از محدوده آن حذف شدند. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق (یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه) وجود دارد. نوع معماری این تالار مربوط به دوره‌های هخامنشیان و زندیان است.
این مکان جدا از آرامگاه حافظ مکانی بسیار زیبا و دیدنی با درختان بلند و باغات و گل‌های رنگارنگ مکانی برای رفع خستگی و گردش‌گاهی دیدنی است.
مجموعه حافظیه به چهار محوطه تقسیم شده است
محوطه شمالی
در این محوطه درخت‌‌های نارنج و دو حوض بزرگ وجود دارند که این حوض‌‌ها منبع آب حوض‌‌های باغ ورودی می‌باشند. حافظ‌شناسی با مساحت ۳۳۰ مترمربع، کتابخانه با مساحت ۴۴۰ مترمربع و فروشگاه محصولات فرهنگی نیز در این ناحیه قرار گرفته‌‌اند.
سنگ مزار
مهم‌ترین بخش آرامگاه حافظ، مقبره خواجه حافظ است که در بخش میانی واقع شده است. مقبره که از سطح زمین فاصله دارد، دارای 5 پله است و حدود یک متر از صحن آرامگاه بالاتر قرار گرفته است. مقبره دارای یک گنبد بزرگ است که با 8 ستون سنگی با ارتفاع 10 متر در بالای مزار حافظ قرار گرفته است.
در زیر این گنبد می‌توان هنر دستان بسیاری از هنرمندان ایرانی را مشاهده کرد که شامل معرق کاری و کاشی کاری است.
دیوارهای اطراف حیاط شمالی
بر روی دیوارهای این بخش از حافظیه، غزل‌‌هایی از دیوان حافظ بر روی کاشی و سنگ مرمر نوشته شده است.
کتابخانه حافظیه
در شمال مقبره حافظ کتابخانه‌‌ای با مساحت ۴۴۰ مترمربع وجود دارد که دارای بیش از ده هزار جلد کتاب می‌باشد. این کتابخانه به عنوان مرکز حافظ شناسی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
غرفه فروش صنایع دستی
یکی از بخش‌های دیدنی در آرامگاه حافظ، بازدید از غرفه‌های صنایع دستی است که علاوه بر آشنایی با صنایع دستی شیراز و استان فارس، گردشگران می‌توانند سوغات هدایای مورد نظر خود را از این بازارچه کوچک تهیه کنند.
این بازارچه کوچک صنایع دستی، شباهت زیادی به بازار وکیل و سرای مشیر دارد، همچنین اجناسی که در آنجا به فروش می‌رسند شامل، بدلیجات، صنایع دستی مانند خاتم، محصولات چرمی و … است.
ممکن است گاهی اوقات این بازارچه تعطیل باشد.
اماکن دیدنی و تاریخی نزدیک به آرامگاه حافظ
باغ جهان نما، موزه هفت تنان و باغ ارم از جمله امکان دیدنی شیراز هستند که در نزدیکی حافظیه واقع شده‌اند.
کتاب دیوان حافظ با شرح کامل ابیات
این شرح بر اساس نسخه تصحیح شده دکتر قاسم غنی و علامه محمد قزوینی تهیه و تنظیم شده است. شرح هر غزل را در صفحه روبرو مطالعه خواهید کرد. در این شرح بیشتر بر معانی ظاهری هر بیت تکیه شده و از تفسیر عرفانی و یا شرح ایهام‌های بکار رفته پرهیز گردیده تا خواننده غزل به فراخور درونیات خویش برداشتی خاص خود داشته باشد.
در پایان کتاب معنی واژگان نوشته شده است.
این کتاب از وب‌سایت irebooks.com گرفته شده است.
اپلیکیشن دیوان حافظ برای اندروید
این اپلیکیشن شامل دیوان حافظ، فال حافظ و بیگوگرافی کامل حافظ می‌باشد.
نکته‌ای که این اپلیکیشن را از اپلیکیشن‌های دیگر متمایز می‌کند صوتی بودن این دیوان است. اگر شما به اینترنت متصل باشید برنامه به صورت اتوماتیک غزل را برای شما تلاوت می‌کند.
کل غزلیات حافظ به همراه تعبیر آنها در این اپلیکیشن وجود دارد.
اطلاعات کلی در مورد زندگی حافظ، مقبره حافظ و… هم در این اپلیکیشن قابل دسترس هست.
تصاویر آرامگاه حافظ
مدت زمان بازدید از حافظیه چه قدر است؟
برای بازدید به 1 الی 2 ساعت زمان نیاز دارند. اگر برای نخستین بار از آرامگاه حافظ دیدن می‌کنید، کمی زمان بیشتری نیاز دارید.
آرامگاه حافظ در چه ساعاتی باز است؟
بهار و تابستان از ۸ تا ۲۲ و پاییز و زمستان از ۸ تا ۱۹ باز است. ممکن است گاهی اوقات به دلایلی این ساعات تغییر کند.
آدرس حافظیه کجاست؟
آرمگاه حافظ در شهر شیراز، و حد فاصل چهار راه ادبیات و چهار راه حافظیه واقع شده است. گردشگرانی که قصد دارند تا از آرامگاه حافظ دیدن کنند، می‌توانند هم از طریق ورودی شهر، یعنی همان دروازه قرآن شیراز، و هم از مسیر فلکه گاز به سمت حافظیه حرکت کنند. در حال حاضر مسیر رسیدن به آرامگاه حافظیه به صورت سنگ فرش است و امکان رسیدن با وسیله نقلیه تا جلوی درب آرامگاه وجود ندارد و تنها می‌توان به صورت پیاده به آرامگاه رسید. بازدیدکنندگان نیز علاوه بر اینکه با خوردرو شخصی می‌توانند به سمت آرامگاه حافظ حرکت کنند، با وسایل نقلیه عمومی مانند اتوبوس نیز به سادگی می‌توانند به آرامگاه برسند.
دیروز رفتیم آرامگاه حافظ. جشن اقوام ایران هم بود. واقعاً خوش گذشت.
آرامگاه حافظ شیراز قشنگ هست. تو عید خیلی صف ورودی طولانی داشت و کند پیش میرفت.
چندتا باجه دریافت بلیط به صورت الکترونیکی گذاشتند. یکم وضعیت بهتر شده.
آرامگاه حافظ همیشه برای ما خاطره خوبی بوده. خیلی حس خوبی داره
حافظیه در فروردین و اردیبهشت خیلی خوبه