ورنی بافی

• 1401-01-25
• به روز شده در 25 فروردین 1401

ورنی بافی را می‌توان به عنوان یکی از هنرهای ایرانی و صنایع دستی ایران معرفی کرد. ورنی در واقع یک نوع زیر انداز است. ورنی چیزی مشابه فرش و گلیم است و بیشتر توسط عشایری که دائم در حال کوچ هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

ورنی به این دلیل که دارای وزن کمی نسبت به فرش است، عشایران به راحتی می‌توانند آن را حمل کنند. گفته می‌شود ورنی در ابتدا به منطقه آذربایجان تعلق داشت، اما با گذشت زمان شکل و بافت آن کمی تغییر کرد و از حالت بومی خارج شد.

بسیاری از ورنی‌های قدیمی که در موزه نگهداری می‌شوند، مربوط به دوران حکومت قاجار است. ورنی را می‌توان به عنوان یک صنایع دستی در ایران معرفی کرد که بیش از 200 سال قدمت دارد.

با ورنی بافی آشنا شوید

ورنی به این دلیل که دارای گره نیست، به گلیم شباهت دارد اما طرح آن شباهت بسیار زیادی به فرش و قالی دارد. ورنی بافی بیشتر به دست زنان منطقه اهر و ارس در آذربایجان شرقی بافته می‌شود و می‌توان گفت که یکی از صنایع دستی معروف این منطقه است که به رونق اقتصادی نیز کمک کرده است.

ورنی را معمولا بر روی دار می‌بافند، اما برای طراحی شکل و رنگ آن از نقشه استفاده نمی‌کنند. اغلب طرح‌های ورنی به صورت ذهنی، توسط زنان و دختران منطقه آذربایجان ایجاد می‌شود. معمولا طرح‌هایی که برای ورنی استفاده می‌شود، شکل‌ها هندسی هستند و با ترکیب رنگ‌های لاکی، سرمه‌ای، کرم، سفید و آبی روشن بافته می‌شود.

در زمان بافت ورنی به این دلیل که تار و پود به یکدیگر می‌پیچند، به روش بافت آن «پودچینی» می‌گویند. برای بافت ورنی از نخ‌های مختلف با جنس متفاوت استفاده می‌شود که این مورد می‌تواند بر میزان طول عمر و قیمت آن تاثیرگذار باشد.

ورنی چه کاربردی دارد؟

ورنی معمولا برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که برخی از آنها شامل موارد زیر است:

• استفاده به عنوان زیر انداز
• استفاده به عنوان پادری
• استفاده به عنوان رویه پشتی

در واقع ورنی به این دلیل که برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد، در سایزهای مختلفی نیز درست می‌شود.

ورنی با چه نخ هایی تهیه می شود؟

همان طور که شاره کردیم ورنی با نخ‌های مختلفی بافته می‌شود که دارای جنس‌های مختلفی هستند.

• ورنی نیم پشم
• ورنی تمام پشم
• ورنی کف ابریشم
• ورنی نیم ابریشم
• ورنی تمام ابریشم

دقت داشته باشید که انواع ورنی که معرفی شد، دارای کیفیت، قیمت و موارد مصرف متفاوتی هستند. به عنوان مثال ورنی تمام ابریشم از قیمت بالایی برخوردار است و معمولا از آن به عنوان زیر انداز استفاده نمی‌شود.

ابزار ورنی بافی

اگر دوست دارید تا با هنر ورنی بافی بیشتر بشناسید، پیش از هر چیز نیاز است تا با ابزار و وسایل مورد نیاز برای بافت آن آشنا شوید:

• دار یا هانا (نخستین وسیله برای بافت ورنی هانا است)
• قیچی
• چاقو
• دَفه (یک شانه فلزی برای کوبیدن نخ‌های ورنی)
• دال آغاجی (تکه چوبی است که از شل شدن تارها جلوگیری می‌کند)
• کوجی (تکه چوبی که به صورت عمود در میان تارها، برای جا به جا کردن نخ‌ها قرار می‌گیرد)

پس از تهیه ابزارهای مورد نیاز برای ورنی بافی، نخستین مرحله برای بافت، چله کشی است. چله کشی همان تارهای ورنی هستند که بر روی دار پیچیده می‌شوند.