موزه هنرهای معاصر تهران
مقدمه
موزه هنرهای معاصر را می‌توان به عنوان یکی از اماکن فرهنگی و هنری در شهر تهران معرفی کرد که توجه بسیاری از افراد را به خود جلب می‌کند.
در موزه هنرهای معاصر تهران، بخشی از آثار هنری پس از جنگ جهانی دوم تا قبل از دهه 1980 نگهداری می‌شود. اغلب این آثار مربوط به آمریکای شمالی و مناطق خارج از اروپا است و به طور کلی مفاهیم مربوط به مینیمالیسم، پاپ آرت و فوتورئالیسم را نشان می‌دهند.
گفته می‌شود در موزه هنرهای معاصر، بیش از 4000 اثر هنری نگهداری می‌شود که از میان آنها حدود 400 اثر از ارزش بسیار بالایی برخودار هستند.
همچنین مجموع 4000 اثر مربوط به کشور ایران و سایر کشورهای دنیا است. تاریخچه برخی از اثرهای هنری موجود در این موزه نشان می‌دهد که حدوداً در سال 1970 فرح پهلوی تصمیم گرفته است تا برخی از آثار هنری موجود در موزه را از سایر کشورها خریداری کند.
پولاک، گوگَن، پیکاسو، ماگریت، ارنست، لُویت جاکومتی، وارهول برخی از هنرمندانی هستند که آثار هنری آنها در موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شود.
موزه هنرهای معاصر ایران دارای 9 گالری است که از میان آنها سه گالری برای نگهداری آثار معروف و شناخته شده هنرمندان ایران و جهان انتخاب شده است.
تاریخچه موزه هنرهای معاصر
برای نخستین بار ایده و طرح ساخت یک موزه برای هنرهای تجسمی توسط کامران دیبا، پسر عموی فرح پهلوی مطرح شد. در ابتدا فرح پهلوی ایده ساخت موزه هنرهای معاصر را با شاه و نخست وزیر وقت، یعنی امیرعباس هویدا در میان گذاشت.
پس از آن تصمیم گرفته شد تا در پارک فرح پهلوی و یا همان پارک لاله کنونی دو موزه برای هنرهای نوین و فرش ساخته و راه‌اندازی شود. پس از آن دستور ساخت یک شعبه دیگر از موزه هنرهای معاصر در شهر شیراز نیز صادر شد، اما به دلیل بروز برخی از مسائل این پروژه به مرحله اجرا نرسید.
زمانی که موزه هنرهای نوین در پارک لاله راه‌اندازی شد، از کامران دیبا خواسته شد تا اقدام به خرید آثار هنری با ارزش از سایر کشورها کند.
گفته می‌شود که هزینه ساخت موزه بیش از 2/7 میلیون دلار بود که توسط دفتر مخصوص فرح پهلوی این هزینه تخمین زده شد. در نهایت پروژه ساخت موزه هنرهای معاصر در سال 1356 به پایان رسید و در روز تولد فرح پهلوی یعنی 22 مهرماه این موزه با حضور بسیاری از بزرگان مانند نلسون معاون رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا، آلدریچ راکفلر، تامس مسر رئیس موزه گوگنهایم، افتتاح شد.
در همان دوران بود که یک نام انگلیسی برای موزه هنرهای معاصر نیز انتخاب شد.
TMoCA این نام کوتاه شده عبارت (Tehran Museum of Contemporary Art) است و در حال حاضر به عنوان یکی از بزرگترین و شناخته شده‌ترین موزه‌های دنیا معرفی می‌شود.
حدوداً یک سال پس از افتتاح موزه هنرهای معاصر بود که انقلاب در حال شکل گرفتن بود، و به دلیل نا امنی‌هایی که در آن روزها وجود داشت، تصمیم گرفته شد تا آثار ارزشمند موجود در این نمایشگاه به بخش زیر زمین آن منتقل شود.
پس از آن در سال 1384 دستوری صادر شد تا آثار هنری پنهان شده در موزه هنرها معاصر، در معرض دید عموم قرار بگیرد. گفته می‌شود که بازدیدکنندگان از رونمایی آثار هنری ارزشمند و قدیمی بسیار استقبال کردند.
معماری موزه هنرهای معاصر
معماری این موزه نشان دهنده یک معماری سنتی و فلسفی است که در عین حال جامعه‌ای مدرن را نشان می‌دهد. مساحت این موزه حدود 8500 متر مربع و زیر بنای آن 5000 متر مربع در نظر گرفته شده است.
گفته می‌شود که در ساخت آن از بتون و سنگ استفاده شده است. ساخت بنای موزه هنرهای معاصر حدوداً 9 سال طول کشیده است.
معرفی سیرکولاسیون موزه هنرهای معاصر
بنای موزه هنرهای معاصر تهران از دو بخش تشکیل شده و شامل حیاط میانی و فضای بسته است. فضای بسته در مقایسه با فضای بیرونی موزه، تفاوت‌های بسیار زیادی با یکدیگر دارند، و به نوعی می‌توان گفت که معماری نوین به طور کامل در فضای بسته قابل مشاهده است. فضای بسته با مسیرهای مارپیچ، با شیب بسیار کم طراحی شده و به سمت پایین امتداد دارد و در طی این مسیر 7 گالری طراحی شده که توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند. در واقع تمام گالری‌های موجود از طریق یک مسیر شیب‌دار به یکدیگر متصل شده‌اند.
از میان 7 گالری، گالری 1 و 5 را می‌توان به عنوان بخش‌های اصلی موزه هنرهای معاصر معرفی کرد.
در انتهای مسیر مارپیچ یک فضای هشت ضلعی وجود دارد که دارای یک نورگیر بسیار بزرگ بر روی سقف است. به گفته کامران دیبا، از این فضای هشت ضلعی و یا سرسرا، با هدف اتصال تمام بخش‌های موزه مانند گالری‌ها، کتابخانه و رستوران طراحی شده است.
کتابخانه
یکی از بخش‌های مهم و پرطرفدار موزه هنرهای معاصر، کتابخانه آن است. این کتابخانه که در انتهای مسیر مارپیچ واقع شده است، یکی از کامل‌ترین و بزرگترین کتابخانه‌های ایران محسوب می‌شود که اعضای آن می‌توانند به بیش از 5000 کتاب در حوزه معماری، هنر، نقاشی، عکاسی و سایر زیر شاخه‌های هنر، دسترسی داشته باشند.
البته نیاز است تا به این مورد توجه داشته باشید که تنها پژوهشگران و دانشجویان رشته هنر، می‌تواند در این کتابخانه عضو و از امکانات آن بهره‌مند شوند.
اماکن دیدنی اطراف این موزه
افرادی که به موزه هنرهای معاصر مراجعه می‌کنند، می‌توانند هم‌زمان از پارک لاله که در مجاورت موزه قرار دارد، نیز دیدن داشته باشند. پارک لاله که در دوران قبل از انقلاب به پارک فرح معروف بود، در سال 1345 به دستور فرح پهلوی، همسر محمد رضا شاه پهلوی، ساخته شد. سپس در سال 1357 پس از پیروزی انقلاب اسلامی، نام آن را به پاک لاله تغییر دادند.
در این پارک غرفه‌های صنایع دستی وجود دارند که بازدیدکنندگان از نمایشگاه، می‌توانند از آنها دیدن و خریداری کنند.
موزه هنرهای معاصر تهران در چه ساعاتی باز است؟
معمولاً از 10 صبح تا 5 عصر باز است اما ممکن است بنا به دلایلی یا در تعطیلی‌های رسمی بسته باشد. برای اطلاعات بیشتر می‌توانید با این موزه به شماره 02188989374 تماس بگیرید.
آدرس موزه هنرهای معاصر کجاست؟
موزه هنرهای معاصر تهران در خیابان کارگر شمالی و پارک لاله واقع شده است. بازدیدکنندگان از این موزه می‌توانند از طریق ایستگاه مترو میدان انقلاب و سوار شدن به خط 4 مترو به سمت موزه حرکت کنند. به دلیل اینکه این موزه در مرکز شهر واقع شده، دسترسی به آن از طریق وسایل نقلیه عمومی آسان است. همچنین می‌توانید از خودرو شخصی برای رسیدن به موزه هنرهای معاصر استفاده کنند.