روستای کندوان یک روستای صخره ای
ایران یکی از دیدنی‌ترین و جذاب‌ترین قطب‌های گردشگری در دنیا است. به همین دلیل هر ساله میزبان تعداد زیادی گردشگر از سرتاسر جهان است. یکی از مناطق و جذابه‌های طبیعی گردشگری در ایران، روستای کندوان است که به عنوان یک روستای صخره‌ای شناخته می‌شود. این روستای تاریخی و زیبا، با نام روستای کله قندی نیز معرفی شده است.
با روستای کندوان آشنا شوید
روستای کندوان در استان آذربایجان شرقی واقع شده و به عنوان یک روستای تاریخی ییلاقی شناخته می‌شود. روستای کندوان یا روستای کله قندی در دامنه‌های کوه سهند و در کنار رودخانه کندوان قرار دارد. به این دلیل که در زمان بارش باران از کوه، جویبارهای زیادی سرازیر می‌شوند، در اطراف روستا چندین رودخانه و جویبار وجود دارند، که سبب شدهاند تا دشت‌های سرسبز برای سکونت عشایر و کشاورزی به وجود بیاید.
از ویژگی‌های روستای کندوان از نگاه گردشگران، خانه‌هایی است که در دل کوه و در میان صخره‌های کله قندی ساخته شدهاند.
همچنین روستای کندوان یکی از سه روستای صخره‌ای معروف در جهان است. دو روستای دیگر صخره‌ای در دنیا وجود دارند که یکی از آنها روستای گورمه در ترکیه و دیگری روستای داکوتای در آمریکا است.
نکته جالبی که در مورد روستای کندوان وجود دارد و باعث شده تا تفاوت عمده‌ای با دو روستای دیگر داشته باشد این است که در حال حاضر مردم همچنان در کندوان زندگی می‌کنند. در حالی که روستای گرومه و روستای داکوتای خالی از سکنه هستند. به همین دلیل روستای کندوان تنها روستای صخره‌ای در جهان است که مردم در آن زندگی می‌کنند.
به همین دلیل گردشگران زیادی از سرتاسر دنیا تمایل زیادی دارند تا از زندگی طبیعی و سنتی در این منطقه خوش آب و هوای ایران بازدید داشته باشند.
روستای کندوان یا روستای کله قندی، در اردیبهشت ماه سال 1376 در فهرست میراث فرهنگی ایران به ثبت رسید.
روستای کندوان چگونه تشکیل شده است؟
روستای کندوان یک بنای تاریخی و طبیعی محسوب می‌شود که در دل کوه قرار گرفته و خانه‌ها نیز در زیر صخره‌های کله قندی تشکیل شدهاند. این منطقه زیبا را می‌توان گفت که با فعالیت‌های کوه آتش‌فشان سهند شکل گرفته است.
منطقه کندوان و کوه‌های آن در طی چند هزار سال شکل گرفته و عوامل طبیعی دیگری از جمله باد و باران سبب شدهاند تا این کوه به شکل صخره‌های کله قندی دیده شود.
در واقع این کوه همان مواد مذابی است که از دل کوه سهند بیرون آمده و با گذشت زمان این طبیعت زیبا را تشکیل داده است.
البته بخش‌هایی از کوه که بیشتر در معرض عوامل طبیعی مانند بارش باران و برف بوده، دچار فرسایش بیشتری شده است.
تاریخچه و قدمت روستای کندوان
داستان‌های مختلفی در مورد قدمت و تاریخچه روستای کندوان وجود دارد که هر یک به زمان آغاز سکونت در دل صخره‌های کله قندی اشاره دارند.
برخی از اسناد و شواهد نشان‌دهنده آن است که برخی از مردم عشایر که به این منطقه آمده بودند، تصمیم می‌گیرند تا از حفره‌هایی که در دل کوه وجود داشته، به عنوان یک اقامتگاه دائمی استفاده کنند و اینگونه تعدادی از خانوده‌های عشایر برای همیشه در این منطقه ساکن شدهاند.
اما داستان دیگری در مورد روستای کندوان وجود دارد که اشاره دارد به زمان حمله مغولان به ایران که گفته می‌شود زمانی که مغولان به ایران حمله کردند، مردم برای حفظ جان خود به دل کوه پناه بردند و مردمی که به روستای کندوان رسیده بودند، همانجا ماندگار شدند و یک زندگی روستایی را در دل کوه آغاز کردند.
مهم‌ترین نکته‌ای که باعث شده تا روستای کندوان شکل بگیرید، وجود حفره‌های نسبتاً بزرگ و امنی است که قابلیت استفاده به عنوان خانه را برای ساکنین روستا فراهم کرده است.
کندوان به چه معناست؟
در مورد نام کندوان نیز روایت‌های متعددی وجود دارد که هر یک به معانی خاصی اشاره دارد.
به عنوان مثال برخی می‌گویند که «کَند» در زبان ترکی به معنای روستا است و کلمه «وان» نیز یک پسوند است که به آن اضافه شده است.
برخی دیگر می‌گویند که به دلیل خوش آب و هوا بودن منطقه کندوان در گذشته، پرورش زنبور عسل نیز در این منطقه رواج داشته و به همین دلیل کلمه «کَند» به معنای کندوی عسل است.
اما روایت دیگری در مورد نام روستای کندوان وجود دارد که می‌گوید به این دلیل که حفره‌های موجود بر روی کوه شباهت زیادی به کندوی زنبور عسل دارد، نام آن را کندوان گذشته‌اند.
معماری روستای کندوان
همانطور که در ابتدا به آن اشاره کردیم، مردم این روستا در دل کوه زندگی می‌کنند که به خانه آنها در اصطلاح محلی قیه، صخره و کران گفته می‌شود. کران واژه‌ای است که از کراندن گرفته شده و اینجا به معنای کراندن و خالی کردن دل کوه است.
زمانی که مردم روستایی تصمیم می‌گیرند تا در صخره‌های کوه ساکن شوند، برخی از بخش‌ها و حفره‌های درون کوه را کرانده و بزرگ کرده‌اند تا جای مناسبی برای زندگی و سکونت شود. گفته می‌شود که برخی از صخره‌های موجود در روستای کندوان تا حدود 60 متر ارتفاع دارند که زیبایی طبیعی بسیار زیادی برای این منطقه ایجاد کرده است.
خانه‌ها یا همان کران‌های روستا در شکل‌های مختلفی ساخته شدهاند. به عنوان مثال برخی از آنها به شکل یک طبقه و یا حتی دو تا سه طبقه نیز ساخته شدهاند و معمولاً راه ارتباطی میان طبقات یک راه پله است که در بیرون از کران قرار دارد. زمانی که افراد ساکن یک کران بخواهند به طبقه دیگر بروند، باید از راه پله خارج از خانه، مسیر خود را طی کنند.
معمولاً یک طبقه به عنوان اتاق نشیمن و اتاق خواب استفاده می‌شود که در اغلب آنها لوازم دیگری از جمله اجاق گاز و ظروف آب نیز وجود دارد.
البته در برخی از کران‌ها نیز بخشی به عنوان مکانی برای پختن غذا در نظر گرفته شده که بانوان روستایی از آن به عنوان آشپزخانه استفاده می‌کنند.
کف اتاق نشیمن را نیز معمولا با زیر اندازهای سنتی مانند گلیم و جاجیم پوشانده‌اند و کمتر دیده می‌شود که کسی در کران خود از فرش استفاده کند.
نکته جالبی که در مورد درب کران‌های روستای کندوان وجود دارد این است که به نحوی ساخته شدهاند که از حمله و ورود حیوانات وحشی به خانه جلوگیری می‌کنند. درب کران و یا خانه‌ها اغلب از جنس چوب هستند و کمی داخل واقع شدهاند. به همین دلیل بسیاری از آنها از برخی از زوایا حتی دیده نمی‌شوند.
به این دلیل که خانه‌ها یا همان کران‌ها در دل کوه و صخره بنا شدهاند، نیاز دارند تا از نورگیر و یا پنجره برای روشن کردن فضای داخل استفاده کنند. اغلب این پنجره‌ها که در بالا‌ترین نقطه کران ساخته شدهاند از جنس چوب هستند. همچنین کمک می‌کنند تا کران‌ها تهویه مناسبی داشته باشند.
شاید بتوان گفت که قدم زدن در کوچه‌های روستای کندوان یکی از جذاب‌ترین بخش‌های سفر به این منطقه زیباست. زمانی که شما در کوچه‌ها قدم می‌زنید احساس می‌کنید علاوه بر اینکه تجربه سفر به طبیعت و کوه را دارید، در میان مردم مهربان و مهمان‌نواز روستایی زندگی می‌کنید. قدم زدن در کوچه‌های روستای کندوان برای افرادی که به معماری و تاریخ علاقه‌مند هستند، از جذابیت ویژه‌ای برخوردار است.
ضمن اینکه در این روستا هتلی وجود دارد که می‌توانید در آن اقامت داشته باشید.
آب و هوای روستا
روستای کندوان به عنوان یکی از مناطق مرتفع و ییلاقی در ایران شناخته می‌شود. به همین دلیل در فصل زمستان هوای بسیار سردی دارد و معمولا این روستا پوشیده از برف است، اما در فصل‌های گرم مانند تابستان از هوای خنک و مطبوعی برخوردار است.
توصیه می‌شود اگر سفر کردن برای شما در فصل زمستان سخت و دشوار است، سفر به منطقه کندوان در تابستان را حتماً تجربه کنید.
مردم کندوان به چه شغلی دارند؟
روستای کندوان به این دلیل که در ارتفاعات واقع شده، منطقه مناسبی برای کشاورزی است. به همین دلیل بسیاری از مردم این منطقه به عنوان کشاورز مشغول به کار هستند. همچنین فعالیت‌های دیگری از جمله پرورش زنبور و تولید عسل نیز به عنوان یکی از مشاغل این منطقه معرفی شده است.
البته بسیاری از بانوان روستای کندوان نیز فعالیت‌های هنری مانند قالی بافی و گلیم بافی نیز انجام می‌دهند و به نوعی می‌توان گفت که سوغات روستای کندوان توسط بانوان این روستا تولید می‌شود.
برخی از مردم هم مغازه دارند و محصولات خودشان را به گردشگران می‌فروشند.
آدرس روستای کندوان کجاست؟
روستای کندوان در استان آذربایجان شرقی و در 65 کیلومتری شهر تبریز قرار دارد. روستای کندوان در بخش غربی رشته کوه سهند واقع شده و با شیب تند حدود ۷۰ درجه به صورت پلکانی قرار گرفته است. برای سفر به این روستا نیاز است تا از روستای اسکو عبور کنید که یکی از روستاهای معروف در استان آذربایجان شرقی است. پس از آن به شهر اسفنجان خواهید رسید که پس از طی حدود 7 کیلومتر به یک دو راهی می‌رسید که مسیر سمت چپ شما را به روستای کندوان خواهد رساند.