میدان امیر چخماق در یزد
شهر یزد به عنوان یکی از شهرهای تاریخی ایران شناخته می‌شود که دارای جاذبه‌های گردشگری زیادی است. یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین اماکن تاریخی شهر یزد، میدان امیر چخماغ است. این میدان نیز در بافت قدیم شهر واقع شده و به نوعی می‌توان گفت که یک مجموعه تاریخی را تشکیل می‌دهد.
در اطراف این میدان یک مسجد بسیار قدیمی، تکیه، بازار و یک آب‌انبار وجود دارد که همگی می‌توانند برای بازدیدکنندگان جذاب و دیدنی باشند. همچنین در مقابل مسجد یک حوض بزرگ وجود دارد که دارای چندین مجسمه و فواره است. گفته می‌شود این حوض نمادی از فرهنگ سقایی است که به اهمیت و ارزش آب اشاره دارد.
میدان امیر چخماق به عنوان مرکز شهر شناخته می‌شود و اغلب برای برگزاری مراسم‌های مذهبی و سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. به عنوان مثال مراسم نخل گردانی که یکی از مراسم معروف و سنتی در شهر یزد است، در این میدان برگزار می‌شود.
می‌توان گفت که این میدان نمادی از شهر سنتی و تاریخی یزد است. به همین دلیل به گردشگرانی که به شهر یزد سفر می‌کنند، توصیه می‌شود تا حتما از این میدان و اماکن تاریخی اطراف آن بازدید داشته باشند.
تاریخچه میدان امیر چخماق
میدان امیر چخماق، یک بنای تاریخی متعلق به قرن نهم هجری است. گفته می‌شود دستور ساخت این میدان توسط امیر جلال‌الدین چخماق، یکی از سرداران شاهرخ تیموری، صادر شده است. زمانی که وی حاکم شهر یزد شد، به همراه همسرش تصمیم گرفتند تا یک مسجد باشکوه در شهر یزد بنا کنند و پس از ساخت مسجد دستور ساخت یک میدان در مقابل مسجد صادر شد، که در واقع همان میدان امیر چخماق است.
با گذشت زمان در اطراف میدان، بناهای دیگری مانند قنادخانه، بازار، خانقاه، حمام، آب‌انبار و کاروانسرا ساخته شد که به آبادانی و رونق اقتصادی در این منطقه نیز کمک کردند.
گفته می‌شود در اوایل قرن 13 هجری یک حسینیه در وسط میدان ساخته شد و به این دلیل که عموم مردم این مکان را مقدس می‌دانستند، مردگان خود را در این حسینیه دفن می‌کردند. دفن مردگان در میدان امیر چخماق تا پیش از حکومت پهلوی ادامه داشت، اما در زمان حکومت پهلوی در این میدان تغییراتی ایجاد، و دفن مردگان نیز ممنوع شد. در زمان حکومت پهلوی دستور تخریب گورستان نیز صادر شد، تا میدان به شکل سابق خود برگردد. همچنین اطراف میدان خیابان‌کشی و تردد در این منطقه بسیار آسان‌تر شد.
این میدان همچنان یک مکان بزرگ و ارزشمند برای اهالی یزد است که در میدان مراسم‌های مذهبی و سنتی خود را در آن برگزار می‌کنند. میدان امیر چخماق یکی از اماکن تاریخی معروف در ایران است که در لیست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
آثار تاریخی اطراف میدان امیر چخماق
آثار تاریخی مختلفی در اطراف این میدان وجود دارند که برخی از آنها به شرح زیر است:
بازار قنبر
بازار قنبر یکی از مکان‌های تاریخی در شهر یزد است که پس از ساخت آن به رونق اقتصادی در این شهر کمک بسیار زیادی شد. در این بازار اقلامی مانند، طلا، شیرینی و پارچه به فروش می‌رسد.
بازار حاجی قنبر از معماری زیبایی برخوردار است که با داشتن کاشی کاری‌های بسیار جذاب، توجه بسیاری از بازدیدکنندگان و گردشگران را به خود جلب می‌کند. بازار قنبر توسط نظام‌الدین حاجی قنبر جهانشاهی، حاکم وقت شهر یزد بنا شده است.
تکیه امیر چخماق
تکیه امیر چخماق یکی از بناهای تاریخی است که در میدان امیر چخماق واقع شده است. این تکیه جایگاه شاهان مختلفی بوده و گفته می‌شود در زمان برگزاری مراسم، شاهان به همراه خانواده خود در این تکیه ساکن می‌شدند و مراسم را از بالای تکیه تماشا می‌کردند. تکیه امیر چخماق در سال 1330 ثبت ملی شد.
مسجد امیر چخماق
تکیه امیر چخماق، که با نام مسجد نو در شهر یزد شناخته می‌شود، یکی از قدیمی‌ترین بناهای مجموعه امیر چخماق است. از جذابیت‌های این بنای تاریخی می‌توان به معماری آن و همچنین هنر کاشی کاری، معرق و منبت نیز اشاره کرد.
همچنین این مسجد دارای بادگیرهای بسیار جالبی است که با توجه به هوای گرم شهر یزد، کمک می‌کند تا فضای مسجد در فصل‌های گرم، خنک باشد. همچنین در فصل‌های سرد انعکاس نور خورشید در این مکان کمک می‌کند تا فضای مسجد گرم شود.
نخل امیر چخماق
نخل امیر چخماق نمادی از یک تابوت چوبی است که از آن در مراسم‌های مذهبی مانند ایام محرم استفاده می‌شود. برای حرکت این نخل تعداد زیادی از افراد آن را بر روی دستان خود حمل می‌کنند و در میدان امیر چخماق می‌گردانند.
آب انبارهای امیر چخماق
در میدان امیر چخماق یزد، دو آب‌انبار وجود دارد که هر دو به عنوان دو مکان تاریخی در شهر یزد شناخته می‌شوند.
آب انبار ستی فاطمه
این آب‌انبار جنب مسجد نو واقع شده و دستور ساخت آن توسط همسر یکی از حاکمان وقت شهر یزد صادر شده است. گفته می‌شود هدف از ساخت این آب‌انبار این بوده تا مردم شهر یزد بتوانند از آب آن استفاده کنند.
آب انبار تکیه امیر چخماق
این آب‌انبار یک آب‌انبار قدیمی در ایران محسوب می‌شود که تا حدود 40 سال قبل همچنان فعال بود، اما در حال حاضر تبدیل به موزه آب یزد شده است.
این آب انبار دارای عمق زیادی است و حدود 50 پله دارد. این آب‌انبار در زمان حکومت شاهان مختلف، چندین بار مرمت و بازسازی شده است.
آدرس میدان امیر چخماغ کجاست؟
میدان امیر چخماق در شهر یزد واقع شده، و به نوعی می‌توان گفت که در مرکز شهر قرار دارد. برای بازدید از این میدان باید به سمت خیابان امام خمینی حرکت کنید. بازدید از این میدان تاریخی به صورت 24 ساعته است و شما می‌توانید در هر ساعت از شبانه روز از این میدان دیدن کنید.