باغ ارم شیراز و تصاویر و ویدیو باغ ارم شیراز و عمارت باغ ارم

باغ ارم شیراز

۲۹ آبان ۱۳۹۵
احسان

محتوای این مطلب

باغ ارم شیراز از املاک خاندان قوامی شیراز بوده که در دوران پهلوی مصادره شده و کمی بعد به دانشگاه شیراز واگذار می‌شود.

باغ گیاه‌شناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و عمارت باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد.

باغ ارم شیراز در سال ۱۳۵۳ خورشیدی در فهرست آثار ملی ثبت شد. پنج سال بعد اداره میراث فرهنگی آن را مرمت و بازسازی کرد. این باغ در تاریخ ۶ تیرماه ۱۳۹۰ در سی‌وپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو در فهرست میراث جهانی ثبت شد.

عمارت باغ ارم شیراز

عمارت اصلی این باغ نمونه نسبتاً کاملی از ساختمان‌های دوره قاجاریه است. شیوه معماری عمارت باغ ارم شیراز با ویژگی‌هایی که دارد مانند سایر بناهای همانند آن دوره، پیروی از روش معماری زندیه و صفویه است. بام آن شیروانی است و در جلو، ایوانی با دو ستون با سقف مسطح دارد.

در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه به دستور حسنعلی خان حاج نصیرالملک شیراز عمارت پیشین تخریب شد و عمارت فعلی به جای آن ساخته شد. عمارت پیشین باغ بوسیله جانی‌خان و محمدقلی‌خان ایلخانی قشقایی بنا شده بود. سازنده و مهندس عمارت با شکوه فعلی، محمدحسن معمار شیرازی است.

هشت اتاق در جنوب ضلع شمال عمارت اصلی و چسبیده به آن قرار دارند. در سال‌های گذشته این اتاق‌ها مرمت شده‌اند و در حال حاضر به واحد سرپرستی و امور اداری باغ اختصاص یافته است. در کنار درِ ورودی شرقی باغ نیز دو اتاق قرار دارند که برای سکونت نگهبانان و خدمه ایجاد شده است.

در جلوی ایوان ساختمان اصلی، دو ستون سنگی یکپارچه بلند وجود دارند و سرستون‌ها به طرز ماهرانه‌ای تراشیده شده‌اند. نقش سر ستون‌ها را تصویر مردانی با لباس‌های دوره قاجاریه و گل و بوته‌هایی به طور قرینه تشکیل می‌دهند.

عمارت اصلی باغ ارم شیراز که در سمت غربی این باغ وجود دارد از ساخته‌های دوره نصیرالملک است. این عمارت دارای سه طبقه است و از لحاظ معماری، سنگ‌تراشی، گچ‌بری، نقاشی و کاشی‌کاری، شاهکار و هنر دوره قاجاریه است.

طبقه زیرین عمارت باغ ارم

طبقه زیرین که هم سطح زمین است دارای یک تالار اصلی به نام حوضخانه است. دو طرف این حوضخانه دو راهرو وجود دارد و در انتهای هر دو راهرو، پله‌هایی برای رفتن به طبقه بالا ساخته شده است. در دو طرف راهروها دو سالن بزرگ وجود دارد. در کنار سالن ضلع جنوبی، آشپزخانه بزرگی وجود دارد.

کف سالن‌های طبقه پائین عمارت، هم سطح زمین است. تالار اصلی واقع در طبقه پائین را که به حوضخانه معروف است، برای استراحت در روزهای گرم تابستان ایجاد شده‌اند. این تالار دارای آب نمایی است و آب‌راهی از وسط آن می‌گذرد و سپس به حوض بزرگی در جلو عمارت وصل می‌شود. سقف حوضخانه با کاشی‌های معرق و هفت رنگ پوشیده شده که تصاویر زیبایی از شکارگاه‌ها و مناظر طبیعت و داستان خسرو و شیرین و نقش‌های دیگر را در بر دارد.

در طبقه زیرین عمارت باغ ارم، صنایع دستی به فروش می‌رسد.

سنگ‌های زینتی در باغ ارم — سنگ‌های زینتی در باغ

طبقه دوم عمارت باغ ارم

در طبقه دوم عمارت ایوانی بزرگ با دو ستون بلند وجود دارد. در پشت این ایوان یک سالن بزرگ وجود دارد و در قسمت‌های کناری این سالن دو راهرو وجود دارد و چهار طاق نیز در طرفین راهروها است.

در دو طرف ایوان بزرگ، دو ایوان کوچک رو به مشرق قرار دارند. این ایوان‌ها هر کدام دارای دو ستون سنگی یکپارچه می‌باشد. انتهای شمالی و جنوبی عمارت نیز دو راهرو وجود دارد.

طبقه سوم عمارت باغ ارم

در وسط طبقه سوم یک سالن بزرگ مانند سالن طبقه دوم وجود دارد که پنجره‌های آن به ایوان اصلی باز می‌شود و در دو طرف این سالن دو راهرو است. در کنار راهرو ضلع شمالی عمارت، دو اتاق و در کنار راهرو ضلع جنوبی، یک اتاق و یک سالن بزرگ وجود دارد. دو ایوان نیز در دو طرف همانند ایوان‌های طبقه دوم و درست بالای آنها قرار دارد.

سقف دو سالن طبقه سوم که با تیرهای چوبی و تخته‌های منظم پوشیده شده، دارای نقاشی‌های زیبا و بسیار نفیسی است. در این نقاشی‌ها، گل و بوته و طرح های اسلیمی و تابلوهای متعدد از شکارگاه‌ها و چهره زنان وجود دارد. این نقاشی‌ها شباهت زیادی به نقاشی‌های سقف ایوان و اتاق‌های عمارت نارنجستان قوام که اثر لطفعلی خان صورتگر است، دارد.

محوطه

در جلوی عمارت اصلی این باغ آب‌نمای بزرگی ساخته شده که تصویر عمارت در آن نمایان می‌شود. مساحت این استخر ۳۳۵ متر مربع است و محیط آن را هجده قطعه سنگ بزرگ و یکپارچه تشکیل می‌‌دهد و احتمالاً مربوط به دوره جانی خان ایلخانی است. آب روان و زلالی که از نهر اعظم می‌آید، پس از گردش در حوضچه حوضخانه وارد جوی‌های اطراف استخر می‌‌شود و سپس در جوی عریض خیابان اصلی و جویبارهای دیگر در خیابان‌های باغ و اطراف باغچه‌ها روان می‌گردد.

در محوطه این باغ سروهایی با بیش از ۸ متر ارتفاع وجود دارند.

در محوطه باغ ارم شیراز، درختان بسیاری از جمله کاج وجود دارند.

جوی‌های آبی از وسط این باغ عبور کرده‌اند که در اطراف آنها درختان زیادی وجود دارند.

این باغ با محوطه بسیار بزرگ، درختان سرسبز، گل‌های رنگارنگ، آبی زلال و عمارتی تاریخی، یک گردش به یادماندی را برای شما به ارمغان می آورد.

گیاهان باغ ارم

جالب است بدانید که باغ ارم توسط دانشکده کشاورزی مدیریت می‌شود. شاید به این دلیل مدیریت آن را به دانشکده کشاورزی سپرده‌اند که در این باغ گونه‌های مختلف گیاهی وجود دارند و به نوعی تلاش می‌شود تا آن ها را تکثیر و پروش دهند. همچنین نگهداری درختان کهن سالی که در این باغ وجود دارند، نیاز به تخصص و دانش ویژه‌ای دارند تا از آسیب به آنها جلوگیری شود و در نهایت بتوان طول عمر گیاهان و درختان را افزایش داد.

گیاهانی که در این باغ وجود دارند، در ۱۰ گروه دسته‌بندی شده‌اند: