بازار وکیل شیراز

• 1400-02-09
• به روز شده در 22 اردیبهشت 1400

معرفی

شیراز یکی از شهرهای زیبا و تاریخی ایران است که بخش زیادی از تاریخچه ایران را در خود جای داده است. شیراز با داشتن بناهای تاریخی بسیار زیبا و جذاب همیشه میزبان گردشگران ایرانی و خارجی بوده است. یکی از بناهای تاریخی ارزشمند و دیدنی شیراز، بازار وکیل است که به دوره حکومت زندیه تعلق دارد. این بازار تاریخی با اینکه قدمت بسیار زیادی دارد اما هنوز هم به عنوان یکی از مراکز خرید معتبر در شیراز شناخته می‌شود.

بازار وکیل نیز مانند سایر بازارهای قدیمی ایران دارای سرا و راسته‌های مختلفی است که در هر یک از آنها مغازه‌هایی وجود دارند که فعالیت‌شان مشابه یکدیگر است. به عنوان مثال راسته بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها، بازار سراج‌ها و شمشیرگرها، از جمله بخش‌های مختلف این بازار هستند.

تاریخچه

گفته می‌شود که ایده ساخت این بازار باشکوه و بزرگ زمانی مطرح شد که کریم خان زند از بازار شهر لار بازدید کرد. پس از آن دستور ساخت یک بازار بزرگ را صادر کرد که به لحاظ معماری شباهت‌های بسیار زیادی با بازار لار داشت. در واقع هدف کریم خان زند از ساخت این بازار، ایجاد مکانی برای داد و ستد کالا بود. حتی در این بازار بخش‌هایی وجود داشت که مردم اجناس خود را به دست امانت‌داران می‌سپردند و در آینده می‌توانستند اجناس خود را پس بگیرند.

نکته جالبی که در مورد بازار وکیل وجود دارد این است که ساخت آن حدود 21 سال طول کشید.

معماری بازار وکیل

سقف این بازار حدود 10 متر ارتفاع دارد. همچنین روزنه‌هایی بر روی سقف دیده می‌شود که وظیفه آنها روشن کردن فضای بازار است. این حفره‌ها به شکلی است که از نفوظ بیش از حد باران به درون بنا جلوگیری می‌کند.

این بازار از تهویه بسیار مناسبی برخودار است و تنها دلیل آن داشتن سقف مرتفع است. همچنین در بالای سر در هر مغازه پنجره‌ای وجود دارد که به جابه‌جایی هوا کمک می‌کند. به همین دلیل این بازار در زمستان گرم و در تابستان خنک است و معمولاً مغازه‌ها از سیستم سرمایشی و گرمایشی استفاده نمی‌کنند.

یکی از مواردی که در زمان ورود به بازار می‌تواند توجه شما را به خود جلب کند، ارتفاع حجره‌ها و مغازه‌ها از سطح زمین است. که دلیل آن فاصله داشتن از سطح زمین و رطوبت است. البته در گذشته این ارتفاع بسیار بیشتر بود اما با گذشت زمان با پُر کردن سطح بازار، فاصله مغازه‌ها از سطح زمین کمتر شد.

به طور کلی مغازه‌های موجود در بازار وکیل دارای پستو و پیش‌خوان هستند و اکثراً از دو طبقه تشکیل شده‌اند.

بازار وکیل شیراز یکی از بناهای قدیمی و بسیار مقاوم در برابر زلزله است که دلیل آن استفاده از کچ و آجر بر روی سنگ‌های مستحکم است.

بخش‌های مختلف بازار وکیل

بازار وکیل از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که شامل موارد زیر است:

بازار نو

بازار نو به دست میرزایوسف اشرفی‌مازندرانی ساخته شد. او یکی وزرای شناخته شده فارس در دوره زندیه بود. در این راسته بازار مغازه‌های متنوعی وجود دارند که برای گردشگران بسیار جذاب و دیدنی است.

چهار سوق

چهار سوق بخش از بازار است که چهار راسته اصلی را به هم متصل می‌کند. چهار سوق شبیه به یک چهار راه می‌ماند.

در بخش چهار سوق قسمتی به نام راسته علاقه‌بندان وجود دارد. این بخش دارای ۱۹ جفت دکان ‌است که هم اینک مرکز فرش است و دکان‌های عطاری نیز در این قسمت یافت می‌شوند.

راسته جنوبی

این راسته به راسته بزازان یا پارچه فروشان معروف است.

این بخش از بازار وکیل از 22 مغازه تشکیل شده است.

در گذشته در این قسمت از بازار سلاح سرد تولید می‌کردند.

سرای مشیر

سرای مشیر که به آن سرای گلشن نیز می‌گویند، کاملاً جدا از بازار وکیل است اما چون در ضلع جنوبی بازار وکیل قرار دارد، آن را بخشی از بازار می‌دانند. در سرای مشیر انواع صنایع دستی به فروش می‌رسد.

در سرای مشیر حجره‌هایی وجود دارند که درب‌های آنها از جنس چوب است که بر روی آنها با هنر منبت کاری، تزئین شده است. این بخش از بازار وکیل، نمایی بسیار زیبا دارد و در وسط آن یک حوض هشت ضلعی وجود دارد که زیبایی فضا را دوچندان کرده است.

تجارتخانه پارسیان

تجارتخانه پارسیان در بازار وکیل طی سه دوره احداث شده است.

بر اساس شنیده‌ها تا نزدیک دهه 30 گمرک شیراز و سپس کاربری بانک‌های مختلف را داشته است. از اواسط دهه 80 تاکنون به عنوان دفتر بازرگانی استفاده می‌شود.